Waarom gedragen we ons zo hufterig op het internet?

De bond tegen vloeken is een club met mensen die zich inzet voor het gebruik van respectvol taalgebruik. Vooral de naam van de Heer zou wat minder door het slijk gehaald mogen worden. Persoonlijk zie ik het kwaad niet in van een vloekje meer of minder. Het komt dan ook regelmatig voor dat ik zonder scrupules een heerlijke ‘godverdomme’ de wereld in slinger. De sporadische godslasterende uitlatingen van ondergetekende zijn echter niet de grootste zorgen van de bond. Het echte probleem bevindt zich op het wereldwijde web. Het internet is doordrongen van ordinaire scheldpartijen en respectloze bejegeningen. De bond constateert daarom dat bij het reageren op internet elke grens is weggevallen. PvdA voorzitter Spekman stelt zelfs dat ‘internet steeds meer het afvalputje van de Nederlandse samenleving qua gedrag wordt.’

Op internet lijken er andere omgangsvormen en omgangsnormen gangbaar te zijn dan in het ‘echte’ leven. Dit verschil is dusdanig groot dat het hard oplezen van een internetconversatie simpelweg bespottelijk is. Grappig bijna. Dit filmpje, dat meer dan 2.5 miljoen keer is bekeken, laat zien hoe belachelijk youtube comments eigenlijk wel niet klinken. Hoewel dit nog een onschuldig gesprek betreft, slaat men met regelmaat een scherpere toon aan. Bedreigingen en haatmails zijn aan de orde van de dag. De kernvraag bij deze thematiek luidt; WRM is er zo’n groot verschil tussen omgangsvormen in real life en op het web? WRM gedragen we ons eigenlijk zo hufterig op het internet?

De ring van Gyges
Om de moderne scheldpartijen op het internet goed te kunnen begrijpen is een verhaal uit de Griekse oudheid bijzonder hulpzaam. Het betreft een verhaal uit Plato’s Republic genaamd ‘De ring van Gyges.’ In dit verhaal vertelt Glaucon de mythe van de Herder Gyges. Volgens de mythe stuit Gyges na een aardbeving op een gouden ring die hem het vermogen geeft onzichtbaar te worden. Gyges gebruikt de ring om de vrouw van zijn koning te verleiden, de koning uit de weg te helpen en zelf de troon op te eisen. Glaucon gebruikt de ring van Gyges om psychologisch egoïsme te onderbouwen. Hij stelt dat iedereen, met de ring van Gyges in zijn bezit, zou handelen uit eigenbelang. De ring vrijwaart je namelijk van de gevolgen van een slechte daad. Zelfs een beschaafd persoon zou de verleiding niet kunnen weerstaan. Zonder de ring in je bezit, wordt de drang tot onrechtvaardig, onbeschaafd en egoïstisch gedrag getemperd door conventies en de wet. Mensen gedragen zich alleen goed uit noodzaak.

Toegegeven, het mensbeeld dat Plato hier door Glaucon laat neerzetten is erg negatief. Er zit echter wel een bruikbare boodschap in met betrekking tot ons internetgebruik. De anonimiteit die het web ons verschaft, werkt als een moderne ring van Gyges. Deze anonimiteit lijkt bij veel mensen het ergste naar boven te halen. Het internet heeft een ‘ring van Gyges’-effect op de mensen die het gebruiken.

Plato vertelt ons echter later in Republic dat een goed persoon zich niet moet laten verleiden door anonimiteit en onzichtbaarheid. Een goed persoon begrijpt dat het misbruiken van de macht van de ring je op termijn ongelukkig maakt. Kortom, verschuilend achter je computerscherm elkaar de huid vol schelden of de dood toe wensen is niet alleen een doorn in het oog voor de bond tegen vloeken, ook Plato zou het afkeuren. Met onze lieve Heer aan hun zijde heeft de bond me nog nooit kunnen overtuigen. Met Plato daarentegen..

Bron tekst
–trouw.nl/Bond-tegen-vloeken-vervloekt-op-internet
–sites.wofford.edu