Waarom is (geraffineerde) suiker slecht voor je?

M&M’s, karamel toffees en IJsthee. Het maakt niet uit hoe laat het is, ik heb hier altijd wel een gaatje voor. Deze producten bevatten erg veel suiker dus ik probeer het niet al te veel te eten, maar waarom is suiker eigenlijk slecht voor je?

Verschillende soorten suiker
Suiker zoals jij en ik het kennen: de witte kristalsuiker. Het is geraffineerde suiker, wat wil zeggen dat dit soort suiker bewerkt is en dat door het productieproces alle vitaminen, mineralen en vezels eruit zijn gehaald en er een ‘leeg’ korreltje overblijft. Nu denk je misschien, ach, dan neem ik toch gewoon rietsuiker? Of misschien basterdsuiker? Fout gedacht. Zowel rietsuiker, basterdsuiker en dextrose zijn net zo geraffineerd als gewone kristalsuiker (misschien in iets mindere mate). Maar hoe zit het dan met fructose? Fructose zit van nature in fruit. Suiker uit fruit kan dus (tot op zekere hoogte) geen kwaad. Als dit echter in poedervorm in de winkel wordt verkocht is het ook een vorm van geraffineerde suiker.

Je verwacht het niet
Dat er in snoep, koek en ijsjes suiker zit, dat weet iedereen. De suiker proef je wanneer je dit eet. Maar heb je er ooit bij stilgestaan dat er in brood suiker zit? Of wat dacht je van mayonaise, oplosthee, borrelnootjes en toast? In al deze producten zit suiker die jij (onbewust) eet en waarschijnlijk niet proeft. Fabrikanten voegen dit toe voor extra smaak, maar ook om het product langer goed te houden.

Bittere waarheid
Suiker lijkt zo onschuldig, maar het is een van de grootste veroorzakers van ziektes. Nancy Appleton strijdt tegen obesitas in Amerika. Zij heeft op haar website een lijst van 143 redenen (onderbouwd door wetenschappelijke onderzoeken) gezet waarom suiker jouw gezondheid ruïneert. http://nancyappleton.com/141-reasons-sugar-ruins-your-health/

Wat gebeurt er in jouw lichaam als je teveel suiker eet?
Wanneer je suiker eet komt het zeer snel (na enkele minuten) in jouw bloedbaan terecht. De pancreas, alvleesklier, heeft onvoldoende tijd om te reageren met de goede hoeveelheid insuline. Bij teveel suiker veroorzaakt dit uitputting van de alvleesklier en eventuele kans op diabetes type 2. Daarnaast is er bij overmatig gebruik van geraffineerde suiker een verhoogde kans op infecties, want het geraffineerde suiker remt de werking van het immuunsysteem!  Maar door veel suiker kan je ook een vitaminetekort krijgen. De geraffineerde suiker heeft namelijk door het productieproces geen natuurlijke hulpstoffen meer. Voorbeelden hiervan zijn vitamines, calcium, zink en chroom. Deze helpen het lichaam met de vertering van suiker en daarom krijg je een tekort hiervan in je lichaam! Ook krijg je van te veel suiker een verhoogde kans op gaatjes in je gebit.

Ja, maar suiker geeft je toch energie?
Als ik moe ben snak ik altijd naar iets zoets. Dat geeft me energie. Dat is ook zo. Waarom? Doordat je suiker eet, verhoog je je bloedsuikerspiegel en dat geeft je energie. Door deze snelle verhoging gaat het lichaam noodmaatregelen nemen om deze te verlagen. Het kan zo zijn dat je lichaam te hard gaat werken om deze bloedsuikerspiegel omlaag te krijgen, omdat jij teveel geraffineerde suikers eet. Wat gebeurt er dan? Je kan een heleboel klachten krijgen, waaronder vermoeidheid en depressiviteit. Ooit een after-dinner dip gehad? Dan is de hoge bloedsuikerspiegel waarschijnlijk de boosdoener. Coca Cola heeft zelfs extra zout toegevoegd aan hun drankje, waardoor je meer dorst krijgt na het drinken van Cola dan dat je daarvoor in eerste instantie had. Hierdoor krijg je nog meer suiker binnen en word je meer moe en snak je weer naar wat suiker. Slim van Coca Cola, zo blijf je frisdrank of andere zoete dingen eten/drinken, maar slecht voor jouw gezondheid!

Een leven zonder suiker
Een vriendin van mij is heel bewust bezig met wat ze eet. Zij eet namelijk al een jaar geen geraffineerde suikers meer en ik was benieuwd naar waarom ze dit doet. Ze is in haar zes maanden New York tot de conclusie gekomen dat zij beter wilde gaan opletten wat ze nou allemaal at. Waarom?

‘In New York ben ik me bewuster geworden van voedsel. Ten eerste omdat Amerikanen een stuk dikker zijn. Ten tweede omdat er in New York een soort gezondheidscultus bestaat. Ten derde omdat ik de Amerikaanse voedselcontrole niet vertrouwde. Ik at daar al nauwelijks vlees vanwege toevoegingen. Ook had ik een heel klein keukentje waardoor ik wat creatiever moest omgaan met eten.’

Toch besloot ze nog niet in New York te beginnen met haar suikervrije eetgewoonte.

‘Op 16 juni 2012, de dag dat ik terugkwam van New York ben ik gestopt met het eten van geraffineerde suiker. Ik wist dat het een radicale verandering zou zijn en dat leek me het goede moment daarvoor. Sinds ik voor mijn verjaardag in april het boek ‘De Voedselzandloper’ kreeg, heb ik ook de meeste brood-, rijst- en pastaproducten uit mijn dieet geschrapt.’

Haar kennis over geraffineerde suiker haalde haar over om het te proberen: een leven zonder geraffineerde suiker.

‘Aanvankelijk wilde ik stoppen met suiker eten om te kijken wat voor effect het zou hebben. Ik had gelezen dat het nadelige invloed kan hebben op je lichamelijke toestand; er worden honderden ziekten aan overmatig suikergebruik gekoppeld. Voor mij was dat dan vooral misselijkheid. Prettige bijkomstigheid was dat je er bijna automatisch van zou afvallen.’

Maar is dat dan niet ontzettend moeilijk? Niets eten waar geraffineerde suiker in zit?

‘Ik vind niet dat er genoeg vervangers zijn om producten waarin suiker een hoofdbestanddeel is te vervangen, maar dat is dan ook bijna niet mogelijk. Suiker is suiker, en je kunt het wel met iets anders zoeten, maar de substantie en de smaak zal anders worden. Er bestaat bijvoorbeeld geen chocoladetaart zonder suiker, maar daar is het dan ook chocoladetaart voor. Wel kan je die taart natuurlijk maken met allerlei suikervervangers, waarvan ik denk dat er wel weer vrij veel op de markt te vinden zijn. De bekendste zijn Splenda en Stevia, maar veel voor de hand liggender zijn honing, agavesiroop en palmsuiker. Aan de andere kant zijn er honderden producten zonder suiker die ik kan eten. Namelijk alles wat natuurlijk is.’

Wat mis je het meest nu je gestopt bent met geraffineerde suiker eten?

‘Ik mis minder dan ik had verwacht. Ik mis vooral het alles kunnen eten zonder er over te hoeven nadenken, maar ik ben ook heel blij dat ik juist zo bewust ben geworden van wat ik in mijn mond stop. Ik mis geen snoep. Koekjes kan ik suikervrij maken en chocola eet ik met mate en heel puur (minstens 78 %). Wat ik wel kan missen, is echt lekker brood. Dat nog warm uit de oven komt, maar daar leer ik dan maar mee leven. Wat ik zou missen, is ongezond voedsel, en dat mis ik niet omdat ik gezond wil leven en eten.’

Wat is een goede reden voor jou om door te blijven gaan met dit dieet? Zijn er veel positieve effecten zichtbaar?

‘Ja, heel veel. Ik ben fitter en minder snel moe. Stoelgang is perfect en geen enkele last van schimmelinfecties. Een heel belangrijk effect voor mij is dat ik niet meer om onverklaarbare redenen misselijk ben, iets wat ik erg vaak was vanaf mijn vijftiende. Dan lag ik een uur plat op de bank zonder dat ik iets kon. Ik ben ook afgevallen zonder daar veel moeite mee te doen. En dat zelfde geldt voor op gewicht blijven, iets waar ik mijn hele leven al mee worstel. Ik ben daarnaast voornamelijk veel bewuster geworden van voedsel. Wat zit erin? Waar komt het vandaan? Wat is er mee gedaan? Ik denk wel twee keer na voordat ik een voorverpakt voedingsmiddel eet, of een doorsnee cafe-restaurant binnenstap. Vlees eet ik bijna niet meer; in het meeste zit suiker of dextrose verwerkt, en daarbij vind ik het veel interessanter om te experimenteren met vegetarisch eten.’

Toch zijn er ook negatieve kanten van het laten liggen van geraffineerde suikers.

‘Dat bewustzijn is ook nadelig. Zo moet ik me vaak inhouden om niet tegen vrienden te zeggen: ‘weet je wel wat je in je mond stopt?’ Ik let daar heel erg op, dat ik niet te evangelisch word. Als mensen vragen waarom ik dit doe, zeg ik dat dat gezonder is voor mij. En ik zeg dan niet dat het gezonder is voor iedereen, hoewel ik weet dat dat zo is. Het beperkt me natuurlijk ook wel. Ik ga niet zo snel buiten de deur iets eten. Daarvan heb ik geleerd dat mijn hele ‘suiker-verhaal’ over controle gaat. Controle over wat ik in mijn lichaam stop en hoe mijn lichaam daar mee omgaat. En voor een controlfreak is het erg prettig om dat te hebben!’

Ik ben sinds ik meer weet over suiker wat meer gaan letten op wat ik eet! M’n tandarts zal trots op me zijn. Wat vind jij? Ga je nu meer letten op waar allemaal suiker in zit?