Waarom bestaan er mensenrassen?

5 minuten

Oké, we behoren allemaal tot het menselijk ras, maar in dit artikel gaat het over de etniciteit. Want WRM zien we er per X aantal kilometer allemaal zo anders uit? Het is ook niet logisch te beredeneren, want je zou denken dat hoe dichter je bij de evenaar woont, hoe bruiner je bent. Maar dat klopt dus niet. De Inuït, beter bekend als de Eskimo’s, wonen het verst van de evenaar en zijn van nature toch aanzienlijk bruiner dan wij witte Nederlanders, om maar een voorbeeld te geven. De bekende Hagenezen Barbie en Michael, die een zonnebankzwart lederen huidje hebben, zijn natuurlijk ook gewoon bleekscheten, dus die tellen evengoed mee als ik het over ‘wij witte Nederlanders’ heb. Daarnaast is het ook niet zo dat, als we in Centraal-Afrika gaan wonen, we er een aantal generaties later ook opeens uitzien als de originele inwoners. Wellicht zijn we dan wel een tikkeltje bruiner, maar we hebben geen brede platte neus en kroeshaar. Al die verschillende rassen moeten dus ergens in de ontwikkeling van de oermens ontstaan zijn.

Het begin der tijden
Om meteen duidelijkheid te scheppen waar de moderne mens, de Homo sapiens, vandaan komt: dat weten we niet met zekerheid. Er zijn nog vele discussies gaande over hoe de evolutie precies in zijn werk is gegaan en er zijn momenteel twee hypothesen die het meest waarschijnlijk zijn. We gaan hier overigens uit van de evolutietheorie als beginsel, ook wel bekend als het Darwinisme, aangezien deze vooralsnog de meeste waarschijnlijke basistheorie is die er bestaat.

Op basis van de evolutietheorie zouden we kunnen uitgaan van de enkele-oorspronghypothese, ook wel de Out of Africa-theorie genoemd. Deze theorie is een recent model om het ontstaan van de moderne mens te verklaren. De anatomisch moderne mens zou in Afrika ontstaan zijn en, na vertrek uit Afrika, de plaats hebben ingenomen van de ‘archaïsche’ mensen, die allemaal uitgestorven zijn. Volgens dit model trad er geen kruising op met die oudere vormen. De tegenhanger van de enkele-oorspronghypothese is het multiregionale model. Dit model stelt dat de moderne mens niet op één plaats is ontstaan. Volgens dit model vond de overgang van aapachtige naar mensachtige ook plaats in Afrika, dat viel niet te ontkennen. Men meende echter voldoende aanwijzingen te hebben dat bijvoorbeeld de moderne Aziaten afstammen van de groep Homo erectus, die na zijn vertrek uit Afrika (ongeveer 1,9 miljoen jaar geleden) naar Azië was getrokken. Dit in tegenstelling tot de Europeanen, die nazaten zouden zijn van de neanderthalers. Al deze groepen evolueerden geleidelijk tot Homo sapiens, wat mogelijk was doordat de verschillende populaties al die tijd voldoende contact hadden en genoeg genetisch materiaal uitwisselden (lees: seks en voortplanting) om niet tot afzonderlijke soorten te evolueren.

Afrikanen to the bone, letterlijk
Of we nou aanhanger zijn van de enkele-oorspronghypothese of het multiregionale model het staat vast dat de hele ‘Homo’-familie twee miljoen jaar geleden is ontstaan in Afrika. Van oorsprong zijn we dus eigenlijk allemaal Afrikanen: daar liggen de roots van alle mensen ter wereld. Fascinerend, nietwaar? Maar hoe komt het dan dat mensen in verschillende delen van de wereld er toch totaal anders uitzien? Om hier verder op in te gaan baseer ik me op het Darwinisme, omdat het anders een te ingewikkeld verhaal wordt om op een Jip-en-Jannekemanier uit te leggen. Om het zo simpel mogelijk te houden, gebruik ik het meest voor de hand liggende voorbeeld om de evolutie beter in kaart brengen: de huidskleur.

De vroege voorouders van apen en mensen hadden een donkere huidskleur, noodzakelijk om de schadelijke werking van de ultraviolette zonnestraling op de huidcellen te verminderen. DNA wordt namelijk afgebroken door ultraviolet licht. Toen mensen uit Afrika naar noordelijkere streken verhuisden, was het gunstig om het zwakkere ultraviolette licht minder tegen te houden. Vitamine D wordt namelijk vooral onder invloed van zonlicht in de huid aangemaakt en veel kleurstof remt de productie van vitamine D. Een blanke huid is dus een gevolg van mutaties, die gunstig zijn op plaatsen waar minder zonlicht is. Als wij witte Nederlanders voor een X aantal generaties naar Centraal-Afrika zouden verhuizen, dan worden we aan meer ultraviolet licht blootgesteld. Het gevolg daarvan is dat onze huid op den duur ook weer van nature donkerder zal worden, maar dat is niet per se dezelfde tint of kleur van de oorspronkelijke Afrikanen. Laat staan van de huidige Afrikanen, want ook in Afrika is er enorm veel variatie in huidskleur.

Vormgeving
De verklaring WRM we dan bijvoorbeeld een andere vorm neus, ogen of lippen hebben, is iets lastiger te begrijpen. Hiervoor is alleen de mutatieselectietheorie niet genoeg. Deze verschillen hebben niet alleen met overlevingskansen te maken. De verklaring hiervoor is mutatie gevolgd door zogenaamde genetische drift. Genetische drift ontstaat doordat er een steeds kleiner aantal voorouders is van wie wij afstammen. Simpel voorbeeld (erg zwart-wit, maar om het duidelijk te maken): de man heeft ronde ogen en de vrouw heeft iets minder ronde ogen. Dit komt doordat de vrouw iets meer vetweefsel boven haar oog heeft, in basis is de grootte en de vorm gelijk aan het oog van de man. De man en de vrouw krijgen samen een kind. Het kind heeft dan de kans om de iets minder ronde ogen van mamma te erven. Als dat kind volwassen is en zelf kinderen krijgt met een ander persoon, die meer amandelvormige ogen heeft door eenzelfde genetisch erven, dan zullen die kinderen ook de kans lopen om amandelvormige ogen te krijgen. Anders erven ze de iets minder ronde ogen, maar sowieso niet meer de ronde ogen van opa. De ronde ogen zijn in deze lijn uitgestorven. Dit kan natuurlijk niet in drie generaties gebeuren, maar het is een simpel en verkort voorbeeld van natuurlijke genetische mutaties die in een volk zijn ontstaan, waardoor bepaalde uiterlijke kenmerken de boventoon zijn gaan voeren. Dit is ook nog eens in combinatie met diverse genetische mutaties, die van belang zijn voor het overleven in een bepaald klimaat. Europeanen bijvoorbeeld: wij hebben naast een blankere huid, zoals uitgelegd in vorige paragraaf, ook grotere ogen en hersenen om het licht beter te kunnen absorberen en opslaan. Grotere hersenen hebben niets met hogere intelligentie te maken, om deze eventuele verwarring uit de weg te ruimen. Aan de DNA-code zelf is overigens niets veranderd. Als we het DNA van alle mensen ter wereld naast elkaar leggen, dan verschilt dat onderling met maximaal 0,2 procent. Het kan zelfs zo zijn dat jouw DNA meer overeenkomsten vertoont met een inwoner van Kenia dan met een inwoner van Nederland!

Nieuw onderzoek
Tot voor kort was dit het enige plausibele verhaal. Er zijn echter onderzoekers opgestaan die claimen te kunnen bewijzen dat deze theorie niet klopt. Deze onderzoekers hebben DNA gevonden dat onmogelijk van Afrikaanse voorouders afkomstigis.. Waar het dan wel vandaan komt, dat is nog de vraag. Zolang ze hier nog geen eenduidig antwoord op kunnen geven, ga ik van bovenstaand verhaal uit. Omdat niet alleen de Homo sapiens maar ook de oorsprongtheorieën evolueren, zal ooit de waarheid vast wel aan het licht komen. Tot die tijd ben ik van oorsprong gewoon Afrikaans. Hakuna matata!

 

Hoeveel liefde voor dit artikel?
     0votes
Thanks! We zullen er meer liefde in stoppen.

Zonder vragen geen antwoorden!
Bij het WRM magazine onderzoeken we dagelijkse fenomenen waarvan we weten dat ze zo zijn, maar nog niet waarom ze zo zijn.

Alles over WRM? Magazine

Abonneer

Abonneer je nu op de WRM? Nieuwsbrief!