Waarom is er een akkoord gesloten met Iran?
Na het opstaan begint mijn dag altijd met een vaste routine; het nieuws lezen onder het genot van een sterke bak koffie en een sigaret. Al struinend over het web viel mijn oog op een kop die mij met stomheid sloeg: “Gooi een atoombom op Iran”. Natuurlijk bleek, na het artikel gelezen te hebben, dat het NRC niet opriep tot militaire interventie in Iran, noch tot het spreiden van dood en verderf middels nucleaire wapens. Echter, er blijken dus wel Amerikaanse congresleden te zijn die hier anders over denken. Zo vergeleek de Republikeinse senator Mark Kirk de deal met Iran met Chamberlains appeasement van nazi-Duitsland voor de Tweede Wereldoorlog. Het diplomatieke beleid van Chamberlain was in die tijd gestoeld op het vermijden van oorlog door concessies te doen aan nazi-Duitsland, met als gevolg dat deze zonder consequenties verder kon gaan met het annexeren van landen in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog.
Na het lezen van dit statement door Mark Kirk dacht ik: oke, tot daar aan toe. Maar de uitspraak van de Republikeinse Afgevaardigde Duncan Hunter ging nog een stapje verder. Hij stelde dat een militair conflict met Iran op de lange termijn onvermijdelijk is en dat Amerika dan nucleaire wapens moet inzetten. Hij zei: “als Iran aanvalt, moet je het met tactische nucleaire wapens doen, en hen een decennium of twee, drie achterop zetten”.
De aanleiding voor deze nogal harde uitspraken was het internationale akkoord dat vorige maand gesloten werd tussen Iran en de internationale gemeenschap (Rusland, China, Verenigde Staten, Frankrijk, Duitsland en Engeland). President Obama liet weten dat het akkoord, dat gesmeed werd in Genève, belangrijke onderdelen van het Iraanse kernprogramma gaat ontmantelen. Zo zal Iran de bouw van een nieuwe pultoniumreactor stilleggen en wordt een deel van het verreikte uranium geneutraliseerd. Verder heeft Iran toegezegd dat zij inspecteurs van het IAEA (International Atomic Energy Agency) zal toelaten tot nucleaire faciliteiten, om te controleren of het land zich ook daadwerkelijk aan de afspraken houdt.
Iran zal, naar aanleiding van dit akkoord, er financieel flink op vooruit gaan. Na het sluiten van het internationale akkoord zal Iran toegang krijgen tot 3 miljard euro aan buitenlandse tegoeden. Daarnaast worden internationale sancties tegen Iran deels opgeheven en zal humanitaire hulp niet langer meer achtergehouden worden. Volgens CNN zal het akkoord Iran de komende 6 maanden bijna 4.5 miljard euro opleveren.
De Amerikaanse en Iraanse leiders, die feitelijk de grootste spelers zijn binnen dit akkoord, hebben positief gereageerd. Obama liet weten dat het akkoord een “nieuwe weg naar een veiligere wereld” opent. Aan de andere kant zien we dat de Iraanse geestelijk leider Ayatollah Ali Khamenei het akkoord als basis voor verdere “intelligente stappen” ziet, zo liet hij weten aan de Iraanse president Rohani. Helaas is niet iedereen zo positief gestemd als Obama en Khamenei. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu vindt het akkoord een “historische vergissing”. Hij vindt dat het akkoord, waar Iran wel de capaciteiten behoudt om atoomenergie op te wekken, een belangrijke stap voor Iran om ’s werelds meest gevaarlijke wapen te ontwikkelen. Deze straffe retoriek was echter wel te verwachten vanuit Israël. Het is immers algemeen bekend dat Iran en Israël samen niet door een deur kunnen.
Dus, ondanks dat er overwegend positieve geluiden komen uit de internationale gemeenschap omtrent het akkoord zijn er nog altijd Amerikaanse senatoren die hun harde retoriek ongewijzigd laten. Dit is naar mijn weten een kwalijke zaak en zou spanningen echter weer kunnen laten oplaaien. Vanuit mijn optiek moet de internationale gemeenschap blij zijn met deze progressieve stappen richting de ontmanteling van Irans nucleaire capaciteiten. Met de meer gematigde president Rohani in het zadel en de goedkeuring van Ayatollah Khamenei zie ik deze dialoog als een vruchtbare grond om internationale spanningen met Iran te verminderen.
